Lombardia

Mantua – zwana „miastem idealnym” włoskiego renesansu. Rządzona przez potężne rody Gonzagów i Sabbionetta. Warto zapamiętać również, że Mantuę, jako miejsce drugoplanowe akcji, wybrał William Szekspir w dramacie „Romeo i Julia”. Mantua jest także miejscem akcji opery „Rigoletto” Giuseppe Verdiego.

Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii – zespół dziewięciu kaplic i innych elementów architektonicznych poświęconych różnym aspektom wiary chrześcijańskiej. Dzięki harmonijnemu wtopieniu elementów architektonicznych w otaczający krajobraz naturalny, składający się ze wzgórz, lasów i jezior, Sacri Monti – niezależnie od ich symbolicznego znaczenia duchowego – są niezwykle piękne. Koneserzy sztuki znajdą tu również liczne wspaniałe dzieła sztuki – malowidła ścienne i rzeźby.

Skalne malowidła prehistoryczne z doliny Camonica stanowią jeden z największych zbiorów prehistorycznych petroglifów na świecie i były pierwszymi obiektami Światowego Dziedzictwa uznanymi przez Unesco we Włoszech (w roku 1979).

Klasztor dominikański i kościół Santa Maria delle Grazie w Mediolanie – to tutaj znajduje się malowidło Leonarda da Vinci, Ostatnia Wieczerza, cudem ocalałe w czasie nalotów i bombardowań II wojny światowej. Wnętrze Santa Maria delle Grazie charakteryzuje się lekkością i jasnością. Geometryczne wzory, jak i malowane rozetowe okna są podporządkowane klarowności dyspozycji przestrzennej.

Góra San Giorgio, Góra w kształcie piramidy (1096 m n.p.m.), porośnięta drzewami, położona jest na południu Jeziora Lugano w kantonie Ticino. Obszar o powierzchni 849 ha stanowi najbardziej znane świadectwo życia morskiego w triasie (245-230 mln lat temu). Do tej pory odkryto przeszło 10 tys. próbek skamielin licznych gatunków. Do okazów wyróżniających się pełnymi szkieletami, z których niektóre liczą przeszło 6 m długości, należą ichtiozaury, notozaury, plakodonty oraz wyjątkowy okaz Tanystrophaeusa, płetwojaszczura „z szyją żyrafy”.

Linia kolejowa w Alpach Retyckich wraz z krajobrazem kulturowym Albula/Bernina obejmuje dwie zabytkowe linie kolejowe biegnące przez Alpy Szwajcarskie dwiema przełęczami. Otwarta w 1904 r. linia prowadząca przez Przełęcz Albula ma 67 km długości i obejmuje liczne imponujące konstrukcje, m.in. 42 tunele i kryte korytarze oraz 144 wiadukty i mosty. Licząca 61 km linia biegnąca przez Przełęcz Bernina przemierza 13 tuneli oraz 52 wiadukty i mosty. Obie linie zbudowane na początku XX w., mające służyć połączeniu ze światem najbardziej odciętych osiedli ludzkich w wysokich Alpach, wywarły ogromny i trwały wpływ społeczno-ekonomiczny na życie w tym regionie. Są także przykładem wybitnych osiągnięć myśli technicznej i architektonicznej tamtego okresu zrealizowanej w harmonii i z poszanowaniem krajobrazu, przez który kolej poprowadzono.

Crespi d’Adda – modelowe miasteczko robotnicze. Historia miasta, wpisanego na listę UNESCO w 1995 r., wiąże się z tzw. rewolucją przemysłową zapoczątkowaną w Anglii. Jest to przykład jednej z kilku włoskich osad stricte robotniczych, fundowanych od podstaw, a wzorowanych na modelu angielskim. Bez wątpienia Crespi d’Adda jest najlepiej zachowanym świadectwem utopijnych, dziewiętnastowiecznych idei urbanistycznych, zlokalizowanym na terenie południowej Europy, a dzisiejsi mieszkańcy to w dużym stopniu potomkowie pracowników fabryki bawełny. Zbudowano je w latach 1878-1930 i co najważniejsze, nigdy nie zburzono żadnej z budowli i nigdy nie dodano nowocześniejszych konstrukcji (poza garżami na samochody). W zamyśle magnackiej rodziny Crespi miała to być pewnego rodzaju „wyspa szczęśliwych robotników”. Zgodnie z modelem angielskim należało im zapewnić godziwe warunki pracy (naturalnie nie o pieniądzach jest w tym miejscu mowa), wszystkie możliwe przywileje socjalne, zaplecze sanitarne, możliwość rekreacji po pracy (np. zawody sportowe, konkursy muzyczne i przedstawienia), żłobek, przedszkole i szkołę dla dzieci, gdzie organizowano również kursy wieczorowe dla dorosłych oraz wspólne „hobby”, polegające na dbaniu o przydomowe ogródki i warzywniaki.